Narastająca w wielu populacjach oporność na antybiotyki stanowi jedno z najpoważniejszych, globalnych zagrożeń dla zdrowia publicznego. Brak zdecydowanych działań w tym obszarze prowadzi do zmniejszenia skuteczności antybiotyków i innych leków przeciwdrobnoustrojowych, co zagraża zdrowiu pacjentów oraz podważa osiągnięcia współczesnej medycyny – w tym także stomatologii.
O problemie tym przypomina przypadający w dniach 18–24 listopada Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach (World Antimicrobial Awareness Week, WAAW). Hasło tegorocznych obchodów – „Działaj teraz: chroń naszą teraźniejszość, zabezpiecz naszą przyszłość” – nawiązuje do rezultatów Szczytu ONZ wysokiego szczebla dotyczącego antybiotykooporności z 2024 r. Podkreśla ono konieczność przekształcenia dotychczasowych deklaracji, zaleceń i strategii w konkretne działania, które ratują życie milionów pacjentów.
Podkreśla się przy tym, że skuteczne przeciwdziałanie oporności na antybiotyki wymaga długofalowych inwestycji oraz skoordynowanych działań obejmujących nie tylko zdrowie ludzi, lecz także zdrowie zwierząt i stan środowiska naturalnego. Kluczowe elementy obejmują wzmacnianie systemów monitorowania antybiotykooporności, zapewnienie dostępu do wysokiej jakości leków i diagnostyki, wspieranie innowacji, jak również rozwój zrównoważonych systemów ochrony zdrowia.
Światowa Federacja Dentystyczna (FDI), aktywnie zaangażowana w globalną walkę z antybiotykoopornością, promuje podejście „One Health”, podkreślając, że problemu tego nie można rozwiązać w oderwaniu od kontekstu zdrowia publicznego. Jednocześnie przypomina, że to właśnie lekarze dentyści odgrywają znaczącą rolę w zapobieganiu infekcjom i mają realny wpływ na odpowiedzialne stosowanie antybiotyków przez pacjentów.
Jednocześnie FDI wspiera zespoły dentystyczne na całym świecie, udostępniając praktyczne narzędzia i rekomendacje oparte na aktualnych dowodach naukowych. Dostępne zasoby obejmują:
- White paper – dokument prezentujący ramy skutecznych metod ograniczania antybiotykooporności w gabinetach dentystycznych;
- AMR Pledge – globalne zobowiązanie lekarzy stomatologów do prawidłowego stosowania antybiotyków i propagowania dobrych praktyk w swoim środowisku;
- MOOC – bezpłatny, interaktywny kurs online pozwalający pogłębić wiedzę i umiejętności w zakresie ograniczania infekcji i antybiotykoterapii;
- International Consensus on a Dental Antibiotic Stewardship Core Outcome Set – dokument pomagający ustandaryzować ocenę działań w zakresie odpowiedzialnego stosowania antybiotyków w praktyce dentystycznej.
Światowa Federacja Dentystyczna oraz Polskie Towarzystwo Stomatologiczne zachęcają wszystkich lekarzy dentystów do aktywnego udziału w działaniach na rzecz ograniczenia antybiotykooporności: śledzenia aktualnych rekomendacji, współpracy interdyscyplinarnej oraz przystąpienia do zobowiązania AMR Pledge. Tylko wspólny wysiłek pozwoli nam chronić pacjentów, zachować skuteczność antybiotyków i zapewnić zdrowszą przyszłość kolejnym pokoleniom.
