Podczas Szóstej Konferencji Stron Konwencji z Minamaty (ang. Conference of the Parties; COP-6), która odbyła się w Genewie, przedstawiciele ponad 150 państw uzgodnili zakończenie stosowania wypełnień z amalgamatu do roku 2034. Oznacza to wydłużenie okresu wygaszania o cztery lata w stosunku do pierwotnego terminu.
Szóste posiedzenie Konwencji z Minamaty w sprawie stosowania amalgamatu dentystycznego odbyło się w dniach 3–7 listopada 2025 r. w Genewie i zgromadziło ponad 1000 uczestników stacjonarnych oraz niemal 4000 gości online. Strony konwencji, pod przewodnictwem prezydenta COP-6, dr. Osvaldo Álvareza Péreza z Chile, przyjęły 22 decyzje mające „zwiększyć skuteczność działań, współpracę oraz chronić zdrowie ludzi i środowisko przed zanieczyszczeniem rtęcią”.
Światowa Federacja Dentystyczna (FDI) oraz Międzynarodowe Stowarzyszenie Badań w zakresie Stomatologii, Jamy Ustnej i Twarzoczaszki (IADR) uznały wynik negocjacji za decyzję przełomową, ponieważ zaakceptowano postulowane przez te organizacje wydłużenie okresu wycofywania amalgamatu – z 2030 r. do roku 2034.
Rok 2034 będzie zatem datą graniczną, po której produkcja, import i eksport amalgamatu dentystycznego nie będą już dozwolone. Część państw już zakazała jego stosowania, inne – w tym grupa państw afrykańskich – wnioskowały o wcześniejsze wycofanie, do 2030 r. Sprzeciw zgłosiły natomiast Indie, Iran i Wielka Brytania, które postulowały dłuższe okresy przejściowe.
Zdaniem FDI kluczowe jest to, że przyjęte przepisy – dzięki klauzuli wyjątków – zapewniają możliwość stosowania amalgamatu również po jego stopniowym wycofaniu, „jeśli dentysta uzna to za konieczne, biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby pacjenta”. Regulacja ta gwarantuje, że dobro pacjenta pozostanie najważniejszym kryterium przy podejmowaniu decyzji, a dostęp do niezbędnych procedur odbudowy zostanie zachowany w sytuacjach, kiedy alternatywne metody leczenia nie będą jeszcze dostępne.
FDI i IADR, przy wsparciu International Dental Manufacturers Association (IDM) oraz American Dental Association (ADA), zabiegały o utrzymanie tej klauzuli wyjątków. – Choć szybkie ograniczanie użycia, a w końcu całkowite wycofanie amalgamatu dentystycznego jest konieczne, powinno odbywać się to w sposób oparty na dowodach naukowych, z myślą o pacjencie i sprawiedliwie, uwzględniając sytuację i możliwości poszczególnych państw – podano w komunikacie FDI.
– To rozstrzygnięcie zapewnia naszym członkom potrzebny czas i jasność, aby móc zaplanować, przygotować i wdrożyć niezbędne działania na poziomie krajowym – potwierdził Enzo Bondioni, dyrektor wykonawczy FDI. Szczególnie istotne jest to dla państw o niskich i średnich dochodach, które dzięki wydłużonemu okresowi przejściowemu mogą przygotować się na zmiany, podnieść kwalifikacje personelu i zapewnić ciągłość opieki nad pacjentami.
Po czterech dniach intensywnych obrad obie organizacje wydały oświadczenia, w których potwierdziły utrzymującą się rolę amalgamatu w stomatologii odtwórczej, jednocześnie podkreślając znaczenie działań profilaktycznych. Wezwały także do intensyfikacji badań nad alternatywnymi materiałami, które będą skuteczne, trwałe, a zarazem przystępne cenowo. Podkreślono również konieczność obowiązkowej i właściwej utylizacji odpadów, aby realizować nadrzędny cel konwencji: chronić środowisko przed zanieczyszczeniem rtęcią.
Siódme posiedzenie Konwencji z Minamaty (COP-7) zostało zaplanowane na 14–18 czerwca 2027 r. w Genewie, pod przewodnictwem Marie-Claire L’Henry z Francji. Wydarzenie to ma przeprowadzić państwa–strony konwencji przez kolejną fazę wdrażania.
Konwencję z Minamaty przyjęto w 2013 r., a weszła w życie w roku 2017. Dotychczas podpisało ją ponad 150 państw. Wśród państw, które nie wprowadziły jeszcze zakazu stosowania wypełnień z amalgamatu, są m.in. Stany Zjednoczone, Kanada oraz Wielka Brytania.
