Wraz z początkiem 2025 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu Etyki Lekarskiej (KEL). Wprowadzone w dokumencie modyfikacje odzwierciedlają zmieniającą się rzeczywistość, w której żyjemy i w której pracujemy – dotyczą one m.in. mediów społecznościowych w zawodzie lekarza i lekarza dentysty, stosowania nowych technologii, w tym posługiwania się sztuczną inteligencją, oraz ewoluujących oczekiwań społecznych.
Przez kilka ostatnich miesięcy trwały intensywne prace nad nową wersją Kodeksu Etyki Lekarskiej. W ramach konsultacji społecznych NIL regularnie udostępniała na swojej stronie internetowej szczegółowe omówienia poszczególnych artykułów, zachęcając lekarzy i lekarzy dentystów z całego kraju do zgłaszania swoich uwag i propozycji. Ostateczne zmiany zostały rozpatrzone i zatwierdzone podczas Nadzwyczajnego XVI Krajowego Zjazdu Lekarzy, który odbywał się w dniach 16–18 maja ubiegłego roku w Łodzi.
Wprowadzone w kodeksie zmiany w największym stopniu dotyczą poniższych aspektów pracy zawodowej lekarzy i lekarzy dentystów:
- Reklama i działalność w mediach społecznościowych – Lekarze mogą informować o oferowanych usługach, pod warunkiem zachowania zgodności z zasadami etyki lekarskiej. Jak podkreślono, niedopuszczalne jest wykorzystywanie autorytetu lekarza do promowania usług niezwiązanych z wykonywaniem zawodu.
- Wykorzystanie nowych technologii – Wprowadzono zasady dotyczące korzystania z teleporad oraz narzędzi opartych na technologii sztucznej inteligencji w praktyce lekarskiej. Lekarz może w postępowaniu diagnostycznym, leczniczym lub zapobiegawczym korzystać z algorytmów sztucznej inteligencji przy spełnieniu kilku wyszczególnionych w dokumencie warunków.
- Zakaz stosowania metod niezweryfikowanych naukowo – Kodeks Etyki Lekarskiej stanowi, że lekarze i lekarze dentyści mają obowiązek korzystać wyłącznie z metod terapeutycznych potwierdzonych naukowo. Stosowanie procedur uznanych za szkodliwe lub bezwartościowe jest zabronione.
- Zmiana terminologii – Znowelizowany KEL wprowadza nowe pojęcia, takie jak „terapia daremna” (odnosi się ono do sytuacji, w których dalsze leczenie nie przynosi korzyści pacjentowi, co ma na celu unikanie niepotrzebnych interwencji medycznych) oraz „aktualna wiedza medyczna”, które zastępuje zwrot „współczesna wiedza medyczna”. W niektórych artykułach termin „chory” zastąpiono słowem „pacjent”, a wyrażenie „powinien” zostało zmienione na „ma obowiązek”, co w sposób jednoznaczny wskazuje na powinność lekarza.
- Relacje lekarz-pacjent – W znowelizowanej wersji KEL podkreślono znaczenie empatii, profesjonalizmu oraz otwartości na potrzeby pacjenta, jak również na budowanie atmosfery zaufania i współpracy w relacjach klinicysty z pacjentem. Nowy kodeks podkreśla, że lekarz, po ocenie stanu pacjenta, wybiera taką formę konsultacji, która zapewnia pacjentowi odpowiednią jakość i ciągłość opieki medycznej. Jednocześnie lekarz ma obowiązek informować pacjentów o ograniczeniach wynikających z teleporad.
- Krytyka zawodowa – Kodeks Etyki Lekarskiej daje lekarzom prawo do konstruktywnego krytykowania działalności zawodowej innych lekarzy – ma to na celu podnoszenie przez wszystkich lekarzy standardów opieki medycznej. Niemniej KEL zaleca zachowanie szczególnej ostrożności w formułowaniu opinii na temat pracy zawodowej innych przedstawicieli zawodu lekarza i lekarza dentysty.
Komentując prace nad modyfikowanym dokumentem, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasz Jankowski powiedział: – Połączyło nas przekonanie, że etyka lekarska i Kodeks Etyki Lekarskiej są absolutną podstawą wykonywania przez nas zawodu i tym, co my – sami lekarze – uchwalamy po to, żeby dbać o naszych pacjentów i z jednej strony zagwarantować sobie wsparcie etyczne, a z drugiej strony – gwarancje najwyższej jakości praktyk dla naszych podopiecznych. Niemal wszyscy zgodziliśmy się nad nowym kształtem kodeksu, który przenosi nas już nie tylko do teraźniejszości, ale i do przyszłości. Wciąż warte podkreślenia jest to, że to my sami – lekarze – regulujemy naszą etykę. My tworzymy Kodeks Etyki Lekarskiej.
Kodeks Etyki Lekarskiej w wersji obowiązującej od 1 stycznia 2025 roku można pobrać TUTAJ (plik formacie PDF).
