Jak już informowaliśmy, 5 września w Sejmie odbyła się konferencja naukowa zatytułowana „Poznaj temat rosnącej wagi”. Wydarzenie to stanowi odpowiedź strony rządowej i środowiska ekspertów z wielu dziedzin (przede wszystkim medycyny) na problem nadwagi i otyłości dotykający dużą część polskiego społeczeństwa, w tym dzieci i młodzież. Jednym z patronów honorowych konferencji było Polskie Towarzystwo Stomatologiczne.
Ze strony parlamentu głos podczas tego wydarzenia zabrała gospodyni spotkania: wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska, a także minister zdrowia Izabela Leszczyna, minister edukacji narodowej Barbara Nowacka, wiceminister sportu i turystyki Piotr Borys oraz posłanki Alicja Chybicka i Małgorzata Niemczyk. Drugiego ze współorganizatorów konferencji – Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu – reprezentował rektor prof. dr hab. Piotr Ponikowski.
Jak podano podczas konferencji, według danych ministerstwa sportu i turystyki, ponad 52% ludności naszego kraju zmaga się z nadwagą i otyłością, w tym 13% ma wskaźnik BMI przekraczający 30. Ponadto z każdym rokiem coraz bardziej alarmujące są dane dotyczące zbyt wysokiej masy ciała dzieci i młodzieży. Przykładowo, nadwagę i otyłość ma 19% dziewczynek w wieku 11 lat oraz 41% chłopców w tym samym wieku.
Ze strony rządzących padły deklaracje, takie jak zapowiedź przekazania 300 mln złotych na program „Aktywna szkoła”, dzięki któremu placówki będą organizowały zajęcia sportowe dla uczniów. Planowane jest także wprowadzenie w szkołach nowego przedmiotu, jakim będzie edukacja zdrowotna. Ma on obejmować różnorodne aspekty zdrowia – zdrowie fizyczne, psychiczne, seksualne, prewencję, ruch, dietę oraz inne działania, które należy podejmować, aby w przyszłości być zdrowym dorosłym.
Następnie, w trakcie czterech paneli, wybitni specjaliści z wielu dziedzin medycyny, w tym kardiologii, onkologii, ortopedii, stomatologii, dietetyki i profilaktyki wykazywali rujnujący wpływ otyłości na stan zdrowia całego organizmu, a zarazem niedostateczne działania podejmowane dotychczas w celu zwalczania tego problemu – potwierdzając tym samym słowa wicemarszałek Moniki Wielichowskiej: – Niezdrowa dieta, stres, niska aktywność fizyczna, trzy fotele: w domu, w pracy, w aucie, czyli siedzący tryb życia, obciążenia genetyczne. Przyczyn otyłości jest wiele i z nimi wszystkimi musimy się zmierzyć. Otyłość i nadwaga, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, stała się globalnym wyzwaniem.
Podczas swojej wypowiedzi, otwierającej część merytoryczną konferencji, prof. Marzena Dominiak powiedziała: – Światowa Federacja Dentystyczna podała, że próchnica ma wspólne czynniki ryzyka z innymi chorobami ogólnoustrojowymi, tzw. niezakaźnymi, do których m.in. zaliczają się choroby układu krążenia, nowotwory, właśnie otyłość i cukrzyca. Próchnica ma prawie taką samą frekwencję występowania jak otyłość, czy nie ma więc tu znaku równości? Jeżeli spożywamy słodkie pokarmy, dochodzi do rozwoju próchnicy, co widzimy w statystykach – to są 3 miliardy osób, które chorują na próchnicę, z czego 510 milionów to dzieci. Jak wygląda to w Polsce? 80% dzieci w wieku 5 lat niestety ma próchnicę, a powinno być odwrotnie: takie były założenia Światowej Federacji Dentystycznej i WHO, by 80% dzieci było wolnych od próchnicy w roku 2020.
– W artykule pt. „Obesity in adults” w czasopiśmie „The Lancet” konsekwencje otyłości zostały podzielone na trzy grupy: komplikacje mechaniczne, metaboliczne oraz behawioralne i mentalne. A to wszystko powoduje stygmatyzację i brak akceptacji społecznej. Ja ze swojej strony dołączyłabym do nich jeszcze – obok próchnicy – występowanie wad zgryzu, do czynników metabolicznych dodałabym stłuszczenie szpiku kostnego, choroby przyzębia, periimplantitis i nowotwory jamy ustnej – kontynuowała prof. Marzena Dominiak.
– Wolne rodniki powodują różne choroby metaboliczne, w tym powodują oksydację osteoblastów i dochodzi do stłuszczenia szpiku kostnego. Wówczas mamy tzw. ‘yellow bone’ i nie możemy wykonywać zabiegów chirurgicznych. To samo dzieje się z implantami: mnogość tego leczenia powoduje, że jest to problem, bo implanty wypadają, a my nie wiemy, czemu. A na podstawie publikacji i metaanaliz okazuje się, że w przypadku pacjentów z dislipidemią i tzw. ‘low-grade systemic inflammation’ mamy problem i rozwój periimplantitis. To samo dotyczy nowotworów jamy ustnej – dodała prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.
Z kolei prof. dr hab. Dorota Olczak-Kowalczyk krajowy konsultant w dziedzinie stomatologii dziecięcej w prezentacji pt. „Produkty spożywcze dobre i złe, czyli winowajcy i obrońcy zębów” powiedziała m.in.: – Etiologia próchnicy jest wieloczynnikowa, złożona, ale zwykle związana z zachowaniami zdrowotnymi, głównie higienicznymi i dietetycznymi. Chciałabym zwrócić uwagę na bardzo podstawowe rzeczy, a mianowicie taki czynnik jak wczesna kolonizacja jamy ustnej bakteriami kariogennymi, a także nadmierna ekspozycja na cukier. I wiele czynników wpływających na występowanie i nasilenie próchnicy jest również czynnikami związanymi z występowaniem otyłości.
– Proszę popatrzyć, jak dziecko jak karmione: czy jest karmione sztucznie, czy naturalnie. Pierwsze dwa lata życia są kluczowe, ponieważ wtedy kształtują się zachowania żywieniowe i w ogóle zachowania zdrowotne, a błędy dietetyczne popełniane w pierwszym roku życia są czynnikami ryzyka próchnicy – dodała dziekan Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego WUM.
Konferencja naukowa „Poznaj temat rosnącej wagi” to zaledwie początek kampanii, która ma przynieść wymierne skutki w skutecznym ograniczaniu zjawiska nadwagi i otyłości we wszystkich grupach wiekowych polskiego społeczeństwa.
