Podczas 77. Światowego Zgromadzenia Zdrowia WHO, które miało miejsce przed kilkoma tygodniami w Szwajcarii, Światowa Federacja Dentystyczna (FDI) potwierdziła swoje niezmienne zaangażowanie w zapewnienie dostępu do leczenia stomatologicznego pacjentom na całym świecie.
W dniach 27 maja do 1 czerwca w Genewie odbyła się 77. sesja Światowego Zgromadzenia Zdrowia (World Health Assembly; WHA77) Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Hasło, które przyświecało tegorocznym obradom, podkreślało prawo każdej osoby do uzyskania pomocy medycznej bez względu na miejsce zamieszkania czy status społeczny i materialny: „Wszyscy dla zdrowia, zdrowie dla wszystkich” (oryg. „All for Health, Health for All”).
Światowe Zgromadzenie Zdrowia jest organem decyzyjnym WHO. Uczestniczą w nim m.in. przedstawiciele państw członkowskich Światowej Organizacji Zdrowia, odpowiednie agencje Narodów Zjednoczonych oraz podmioty niepaństwowe pozostające w oficjalnych relacjach z WHO. Celem każdego ze Zgromadzeń jest dyskusja nad programem dotyczącym stanu zdrowia, przygotowanym przez Zarząd, jak również ocena efektów wcześniej podjętych działań. Podczas sześciu dni obrad WHA77 omówiono ponad 60 zagadnień, w tym włączanie opieki stomatologicznej do ubezpieczenia zdrowotnego, wpływ klimatu na zdrowie, oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe, żywienie matek, niemowląt i małych dzieci, choroby niezakaźne (NCD) oraz projekt czternastego Generalnego Programu Prac WHO (GPW14).
W tym ważnym wydarzeniu wziął udział dr Greg Chadwick, wcześniej dziekan Wydziału Stomatologicznego Uniwersytetu Wschodniej Karoliny (USA), który na stanowisku prezydenta Światowej Federacji Dentystycznej zastąpił prof. Ihsane Ben Yahyę. Tym samym FDI potwierdziła swoje silne zaangażowanie w zapewnienie optymalnego zdrowia jamy ustnej pacjentom w każdym zakątku świata.
Powszechne ubezpieczenie zdrowotne obejmujące opiekę stomatologiczną
Podczas WHA77 omówiono postępy we wprowadzaniu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (UHC) oraz deklarację Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie UHC, przyjętą jeszcze w 2023 r. Przypomniano rządom, że w 2021 r. 4,5 miliarda osób, czyli 55% światowej populacji, wciąż nie miało dostępu do podstawowych usług zdrowotnych, podczas gdy 2 miliardy osób (19% ludności) było narażonych na dramatyczne skutki wysokich wydatków na leczenie, płacąc za opiekę zdrowotną z własnej kieszeni.
W swoim wystąpieniu w sprawie tego punktu obrad Międzynarodowe Stowarzyszenie Badań w zakresie Stomatologii, Jamy Ustnej i Twarzoczaszki (IADR), przy wsparciu Światowej Federacji Dentystycznej, wezwało państwa członkowskie WHO do włączenia podstawowych usług stomatologicznych do pakietów świadczeń UHC.
Rola stomatologii w zwalczaniu oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe
W trakcie Zgromadzenia przedstawiciele państw członkowskich WHO omówili także priorytety strategiczne i operacyjne dotyczące postępującej oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR). Priorytety te mają pomóc rządom skutecznie walczyć z kryzysem zdrowia publicznego i kryzysem społeczno-gospodarczym spowodowanym lekoopornymi infekcjami u ludzi. Określono strategiczne priorytety, które wymagają szczególnej uwagi rządzących. Są to:
- profilaktyka wszelkich infekcji będących przyczyną stosowania antybiotykoterapii;
- powszechny dostęp do możliwie niedrogiej, wysokiej jakości diagnostyki i odpowiedniego leczenia infekcji;
- nauka i innowacje – w szczególności nadzór nad opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe oraz stosowaniem środków przeciwdrobnoustrojowych;
- skuteczne zarządzanie i finansowanie działań podejmowanych przez sektor medyczny w sytuacjach oporności na leki przeciwdrobnoustrojowe.
We wspólnym oświadczeniu Światowa Federacja Dentystyczna oraz IADR podkreśliły kluczową rolę, jaką lekarze stomatolodzy i rzetelne badania mogą odegrać w globalnej reakcji na oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe.
Globalne cele żywieniowe wymagają realizacji
Podczas WHA77 przedstawiono raport z ostatnich 2 lat dotyczący efektów wdrażania planu żywienia matek, niemowląt i małych dzieci. Raport zawiera aktualizacje dotyczące sześciu globalnych celów żywieniowych i działań, które należy podjąć. Dotyczą one problemu karłowatości u dzieci poniżej 5. roku życia, anemii u kobiet w wieku rozrodczym, niskiej masy urodzeniowej, nadwagi u dzieci, utraty zdrowia w dzieciństwie ze względu na złe warunki życia oraz wyłącznego karmienia piersią. Jak podano, założone cele udało się osiągnąć tylko w przypadku ostatniego z zagadnień, a było nim „zwiększenie w ciągu pierwszych 6 miesięcy odsetka kobiet, które karmią wyłącznie piersią, do co najmniej 50%”.
W raporcie odnotowano nieznaczny wzrost zjawiska otyłości u dzieci na całym świecie, dlatego FDI i IADR we wspólnym oświadczeniu powtórzyły, że otyłość u dzieci prowadzi do złego stanu zdrowia jamy ustnej, otyłości u dorosłych i innych chorób niezakaźnych w późniejszym życiu. Obie organizacje wezwały też decydentów do wdrożenia kompleksowych działań, których skutkiem będzie rozwiązanie problemu nadmiernego spożywania cukru.
Zdrowie jamy ustnej priorytetem w GPW14 WHO
Generalny Program Prac WHO (General Programme of Work; GPW) to program działań na rzecz zdrowia na całym świecie, określający priorytety WHO oraz wyznaczający kierunek na najbliższe lata. Jest on opracowywany w porozumieniu z państwami członkowskimi, ekspertami oraz podmiotami niepaństwowymi, takimi jak Światowa Federacja Dentystyczna FDI. GPW obejmuje też czuwanie nad realizacją przyjętych założeń oraz tworzenie raportów z uzyskanych wyników.
Co istotne dla naszego środowiska, tegoroczny program (GPW14) zawiera nowość – wskaźnik dotyczący zdrowia jamy ustnej, którym jest „odsetek populacji uprawnionej do uzyskania niezbędnego leczenia dentystycznego w ramach pakietów świadczeń zdrowotnych największych rządowych programów finansowania opieki zdrowotnej”.
Jak się ocenia, włączenie kwestii zdrowia jamy ustnej w ramy monitorowania GPW znacznie ułatwi ocenę dostępu do podstawowej opieki stomatologicznej na całym świecie. WHA77 zatwierdziła GPW14 i będzie on podstawą planowania, ustalania priorytetów, monitorowania i oceny działań WHO w latach 2025–2028. We wspólnym oświadczeniu FDI i IADR dotyczącym tego punktu porządku obrad pochwalono rządy za priorytetowe traktowanie zdrowia jamy ustnej w ramach GPW14.
