W dniu 20 czerwca już po raz 24. obchodzimy ustanowiony przez ONZ Światowy Dzień Uchodźcy. To dobra okazja, aby przypominać o trwających kryzysach humanitarnych, które wciąż dotykają miliony osób na całym świecie. Na ich potrzeby nieobojętne jest także środowisko stomatologiczne. FDI niezmiennie podkreśla niezwykle istotny, a często pomijany aspekt zdrowia uchodźców: stan zdrowia jamy ustnej tych, którzy musieli porzucić swoje dotychczasowe życie i rozpocząć je w innym miejscu, nierzadko borykając się z ograniczeniami, których nie doświadczali w swoim kraju.
Co oczywiste, z polskiej perspektywy na pierwszy plan wysuwa się problem uchodźców wojennych z Ukrainy. Według danych Eurostatu w naszym kraju przebywa obecnie około 950 tys. obywateli Ukrainy posiadających status uchodźcy (więcej w Unii Europejskiej tylko w Niemczech). O ile jednak sytuacja materialna i zdrowotna kilkumilionowej już społeczności ukraińskich uchodźców w Europie może być uznana za relatywnie dobrą, są miejsca na świecie, w których potrzeby uchodźców, nawet te najbardziej podstawowe, nie zawsze są zaspokajane.
Pamiętając o potrzebach uchodźców w różnych zakątkach globu, Światowa Federacja Dentystyczna najwięcej uwagi poświęca w tym roku wsparciu dwóch projektów – dotyczą one poprawy stanu zdrowia jamy ustnej uchodźców przebywających w Bangladeszu oraz w Pakistanie.
Sytuacja społeczności Rohingja w Bangladeszu
Rohingja to muzułmańska grupa etniczna, do niedawna zamieszkująca zachodnie krańce Mjanmy (do 1989 roku Birmy). Trwająca kilka dziesięcioleci fala pogromów i represji (m.in. brak prawa do posiadania dokumentów i dostępu do edukacji) ze strony rządzącej krajem junty zakończyła się aktami ludobójstwa w latach 2016 i 2017. Z tego powodu pozostała część społeczności Rohingja (około 750 000 osób) uciekła przed prześladowaniami do sąsiedniego Bangladeszu, znajdując schronienie w Cox’s Bazar, który jest obecnie największym obozem dla uchodźców na świecie.
Masowy napływ ludności znacznie ograniczył zasoby i zwiększył potrzeby zdrowotne zarówno uchodźców, jak i lokalnej społeczności. Pomimo wysokiej częstości występowania próchnicy zębów w skali globu, dotykającej większość dorosłych i 60–90% dzieci w wieku szkolnym, dotychczas niewiele uwagi poświęcono potrzebom zdrowotnym jamy ustnej tej wrażliwej grupy ludności, jaką są uchodźcy.
Z tego powodu FDI, we współpracy z Refugee Crisis Foundation (RCF), rozpoczęła inicjatywę skierowaną przede wszystkim do przedstawicieli ludu Rohingja. Ma ona na celu przejście od standardowego leczenia chorób jamy ustnej do podejścia profilaktycznego – promowanie wśród uchodźców prawidłowych praktyk z zakresu zdrowia jamy ustnej ma pomóc ograniczyć frekwencję chorób jamy ustnej.
Afgańscy uchodźcy uciekający przez terrorem talibanu
Przed trzema laty cały świat śledził nieoczekiwany upadek Islamskiej Republiki Afganistanu i natychmiastowe przejęcie władzy przez talibów. Rządy terroru wprowadzone przez przedstawicieli tego ugrupowania sprawiły, że kraj opuściło od tego czasu kilka milionów osób. Największa ich grupa – licząca około 1,3 miliona – trafiła do Pakistanu. Niestety dostęp tych osób do odpowiednich usług medycznych, w tym leczenia stomatologicznego, pozostaje niewystarczający. Szczególnie w największym mieście kraju, Karaczi, gdzie dziesiątki tysięcy rodzin afgańskich uchodźców mierzą się z poważnymi ograniczeniami finansowymi, co nie pozostaje bez wpływu na ich stan zdrowia.
Właśnie tam – w Afghan Basti, obozie dla afgańskich uchodźców na przedmieściu Karaczi, FDI realizuje projekt, który ma na celu poprawę wczesnego wykrywania i zapobiegania chorobom jamy ustnej. Podejmowane przez lekarzy działania mają na celu zapewnienie stosownego leczenia i promowanie wśród uchodźców odpowiednich praktyk w zakresie zdrowia jamy ustnej.
Obchodząc Światowy Dzień Uchodźcy, FDI apeluje, aby każdy uchodźca, niezależnie od okoliczności opuszczenia swojego kraju, miał zapewnioną odpowiednią i terminową opiekę stomatologiczną, co należy uznać za podstawowe prawo każdego człowieka.
Zaangażowanie FDI w poprawę stanu zdrowia jamy ustnej uchodźców znajdzie potwierdzenie także podczas Światowego Kongresu Stomatologicznego World Dental Federation w Stambule we wrześniu tego roku, gdzie problematyce tej zostanie poświęcona odrębna sesja.
