W dniu 21.07.2022 r. został przygotowany projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów na podstawie dyspozycji normatywnej zawartej w art. 17 ust. 26 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2021 r. poz. 790. Zasadniczym kryterium, jakim należało kierować się przy przygotowaniu projektu jw. było zapewnienie jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych. Powyższe zatem powinno stanowić główne kryterium dla weryfikujących przedmiotowe założenia planowanego aktu normatywnego. Przede wszystkim projekt rozporządzenia wypełnia w sposób istotny brak odpowiedniej regulacji prawnej z uwagi na to, iż rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 czerwca 2007 r. w sprawie umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny lub udzielania określonych świadczeń zdrowotnych (Dz.U. nr 124, poz. 866 i 867) obowiązywało do 22 kwietnia 2008 r. Nadto procedowana wersja rozporządzenia determinuje pomimo, iż jest aktem wykonawczym względem ustawy jw., możliwość stosowania ustawowej regulacji prawnej w zakresie tzw. „certyfikacji umiejętności zawodowych”. Innymi słowy bez obowiązującego w prawie rozporządzenia nie istnieje możliwość stosowania przepisów dotyczących rzeczonej certyfikacji. Tym samym projekt stanowi uzupełnienie (uszczegółowienie) regulacji prawnej dotyczącej tzw. „certyfikatu umiejętności zawodowych”, który traktowany jest jako swoistego rodzaju dokument potwierdzający posiadane umiejętności zawodowych przez lekarza albo lekarza dentystę. Treść przygotowywanego rozporządzenia w swoim enigmatycznym zakresie określa przede wszystkim poprzez odpowiednie załączniki: – (nr 1) wykaz umiejętności zawodowych, w których lekarz i lekarz dentysta może uzyskać certyfikat umiejętności zawodowej poprzez wskazanie rodzajów i kodów tych umiejętności, – (nr 2) wykaz kwalifikacji lekarza i lekarza dentysty stanowiących warunek ubiegania się o certyfikat umiejętności zawodowej. Umiejętnościami zawodowymi określa się nabywanie umiejętności z zakresu danej dziedziny medycyny albo kilku dziedzin medycyny lub będące umiejętnościami udzielania określonych świadczeń zdrowotnych. Katalog umiejętności zawodowych został opracowany na podstawie efektów pracy dwóch (2) powołanych przez Ministra Zdrowia Zespołów ekspertów z udziałem przedstawicieli różnych instytucji, propozycji zgłaszanych przez konsultantów krajowych, Narodowy Instytut Kardiologii oraz Narodowy Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy. Spełnienie warunku umożliwi przystąpienie do certyfikacji uwzględniając zakres wiedzy i umiejętności nabyte wcześniej w drodze szkolenia specjalizacyjnego. Do części umiejętności będą mogli przystąpić lekarze bez specjalizacji lub ze specjalizacją pierwszego stopnia. Lekarze nabywający umiejętności praktyczne w drodze szkolenia specjalizacyjnego, których liczba wykonanych procedur określona w programie specjalizacji jest wystarczająca do uznania ich za umiejętności zawodowe, nie muszą już tych umiejętności potwierdzać ponownie w drodze certyfikacji. Należy mieć na względzie zasadniczy w analizowanym kontekście przepis prawa zawarty w art. 17 ust. 23 ustawy jw., zgodnie z którym lekarz albo lekarz dentysta może uzyskać certyfikat umiejętności zawodowej, jeżeli posiada prawo wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Certyfikat umiejętności zawodowej przyznawać będzie towarzystwo naukowe o zasięgu krajowym prowadzące działalność naukową od co najmniej 5 lat poprzedzających datę złożenia pierwszego wniosku o certyfikację danej umiejętności zawodowej albo państwowy instytut badawczy, o którym mowa w art. 21 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 498), uczestniczący w systemie ochrony zdrowia, właściwe dla danej umiejętności zawodowej wpisane do rejestru prowadzonego przez dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego. Projekt zakłada krótkie vacatio legis dla tego aktu prawnego, mianowicie 14 dni od dnia wejścia w życie rozporządzenia, co ze względu na uwagi zawarte chociażby powyżej należy ocenić pozytywnie. Procedowane rozporządzenie nie wskazuje co z dotychczasowymi certyfikatami, które uzyskiwali lekarze oraz lekarze dentyści, przy czym należy nadmienić, iż zasadniczo nie jest to materia, którą ma się zająć rozporządzenie; takie wskazania powinny znaleźć się np. w ustawie jw.; niemniej jednak brak jednoznacznego wskazania w tym zakresie przez prawodawcę może skutkować wątpliwościami w tym zakresie. Projekt ujednolica procedurę uzyskania certyfikatu, jak również zdobywania samych umiejętności, a także wskazuje w jakich obszarach mogą być udzielane certyfikaty. Natomiast ustawa jw. wskazuje, jakie wymogi muszą spełnić podmioty udzielające certyfikatu. Z punktu widzenia lekarzy dentystów znaczenie mają w szczególności następujące umiejętności: – implantologia stomatologiczna o kodzie 017, – medycyna bólu o kodzie 024, – medycyna estetyczna o kodzie 026, – organizacja ochrony zdrowia wojsk o kodzie 033, – orzecznictwo lekarskie o kodzie 034, – radiologia szczękowo – twarzowa o kodzie 036. Odnośnie kwalifikacji niezbędnych do uzyskania certyfikatu projekt wskazuje na: A/ kwalifikacje lekarza i lekarza dentysty posiadających tytuł specjalisty lub specjalizację II stopnia w dziedzinie medycyny, B/ kwalifikacje pozostałych lekarzy i lekarzy dentystów. Przechodząc od ogółu do szczegółu:
- 17 A/ Implantologia stomatologiczna o kodzie 017:
- chirurgia stomatologiczna, ortodoncja, chirurgia szczękowo-twarzowa, periodontologia, protetyka
- stomatologiczna, stomatologia dziecięca, stomatologia zachowawcza z endodoncją,
- 17B/ Implantologia stomatologiczna o kodzie 017:
- lekarze dentyści posiadający 5- letni staż pracy związany z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w
- dziedzinie stomatologii;
- 17A/ Medycyna bólu o kodzie 024:
- chirurgia stomatologiczna, ortodoncja, protetyka stomatologiczna, stomatologia dziecięca, stomatologia zachowawcza z endodoncją,
- 17B/ Medycyna bólu o kodzie 024:
- brak;
- 17A/ Medycyna estetyczna o kodzie 026:
- wszystkie specjalności lekarskie i lekarsko-dentystyczne,
- 17B/ Medycyna estetyczna o kodzie 026:
- lekarze i lekarze dentyści posiadający prawo wykonywania zawodu;
- 17A/ Organizacja ochrony zdrowia wojsk o kodzie 033:
- wszystkie specjalności lekarskie i lekarsko-dentystyczne,
- 17B/ Organizacja ochrony zdrowia wojsk o kodzie 033:
- brak;
- 17A/ Orzecznictwo lekarskie o kodzie 034:
- wszystkie specjalności lekarskie i lekarsko-dentystyczne,
- 17B/ Orzecznictwo lekarskie o kodzie 034:
- brak;
- 17A/ Radiologia szczękowo – twarzowa o kodzie 036:
- wszystkie specjalności lekarsko – dentystyczne, chirurgia szczękowo – twarzowa, radiologia i diagnostyka obrazowa;
- 17B/ Radiologia szczękowo – twarzowa o kodzie 036:
- brak.
Podsumowując regulacja prawna w zakresie uzyskiwania certyfikatu umiejętności zawodowych powinna w sposób bezpośredni wskazywać, iż lekarze nabywający umiejętności praktyczne w drodze szkolenia specjalizacyjnego, których liczba wykonanych procedur określona w programie specjalizacji jest wystarczająca do uznania ich za umiejętności zawodowe, nie muszą już tych umiejętności potwierdzać ponownie w drodze certyfikacji. Nadto przepisy prawa w zakresie uzyskiwania certyfikatu umiejętności zawodowych powinny precyzyjnie odnosić się do statusu dotychczasowych certyfikatów umiejętności zawodowych uzyskiwanych przez lekarzy czy lekarzy dentystów przed wejściem w życie analizowanej regulacji prawnej.
